W dniu 1 lutego 2016 roku weszła w życie ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych. Pierwsze wpłaty podatku zasilą budżet już na początku marca.
Autorzy ustawy, którymi są posłowie PIS, argumentują, że jej celem jest pozyskanie dodatkowego źródła finansowania projektów budżetowych, zwłaszcza społecznych.
Artykuł 4. ustawy określa, że podatnikami podatku są:
- banki krajowe,
- oddziały banków zagranicznych,
- oddziały instytucji kredytowych,
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe,
- krajowe zakłady ubezpieczeń,
- krajowe zakłady reasekuracji,
- oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń,
- oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji,
- instytucje pożyczkowe.
Podstawą opodatkowania jest „nadwyżka sumy wartości aktywów podatnika, wynikająca z zestawienia obrotów i sald, ustalonego na ostatni dzień miesiąca na podstawie zapisów na kontach księgi głównej”. Zobowiązanie do odprowadzenia podatku powstaje po stronie instytucji, których aktywa osiągną określoną wartość. W przypadku banków, instytucji kredytowych i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych jest to kwota wynosząca powyżej 4 mld złotych, w przypadku zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji – ponad 2 mld zł., natomiast w przypadku instytucji pożyczkowych – ponad 200 mln zł. Podatek ten wynosi 0,0366% podstawy opodatkowania miesięcznie.
Ustawa zwalnia z podatku bankowego Bank Gospodarstwa Krajowego oraz ewentualnie inne banki państwowe, które mogłyby powstać w przyszłości.
Ustawodawca zaznacza, że „wprowadzenie podatku nie może stanowić podstawy do zmiany warunków świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych wykonywanych na podstawie umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy”.
Aleksandra Tychmańska